'Promesa' por Carlos Casares

PROMESA
Algunhas veces teño falado aquí de Edmundo Estévez, máis coñecido por Alambritos, un ourensán que foi gobernador civil de León durante a República, que mantivo unha fonda amistade con Baroja, á tertulia do cal asistía a diario, e que era dun antifranquismo visceral, algo pintoresco. Con don Pío compartía o anticlericalismo, ata o punto de que cando vía a un cura camiñando detrás del pola rúa, púñase de costas contra a parede e advertía ós acompañantes para que fixesen o mesmo. Logo, para xustificarse, dicía: «Con esta xente hai que ter coidado. Moitos deles levan unha daga escondida na manga da sotana». Manías á parte, era unha boa persoa, algo chinche, moi elegante e sentimental encuberto, deses que só acariñan a un neno cando non os ve ninguén. Precisamente, o outro día contáronme unha historia relacionada cun pequeno, ocorrida nos anos cuarenta, nun verán que Edmundo Estévez estaba pasando, como adoitaba facer, en Sanxenxo. Sucedeu que o citado señor perdeu na praia o seu reloxo Movado de ouro, unha xoia de coleccionista con moitísimo valor. Cando xa o daba por definitivamente perdido, un neno que trataba e admiraba moito a Estévez, o meu amigo Xulio Losada, empeñouse en seguir buscando, ata que o atopou. Con xesto solemne de fidalgo, o propietario daquela maravilla fíxolle unha promesa: «Cando eu morra, este reloxo será para ti». Nunca máis volveron falar do asunto. Moitísimos anos despois, morto don Edmundo, aquel neniño, convertido xa nun home, recibiu a visita dun sobriño do finado. Entre os papeis deste último apareceu un escrito no que ordenaba cumprir aquela vella promesa. (27 MAYO 2000)

RETRATO por Carlos Casares

Sucedeulle a Sir Michael Langford, célebre fotógrafo británico, que o contou nun libro onde explica e comenta algunhas das mellores fotografías que fixo ó longo da súa vida, entre elas unha moi coñecida do violoncelista catalán Pau Casals, na que este aparece tomado de costas durante un concerto. A calidade do retrato, tanto pola composición como pola gama de negros e grises que resultaron ó final, é digna de figurar nun álbum das magníficas fotos que se fixeron nun século no que non foron raros os xenios nin as xentes de talento.
Nunha ocasión, Langford ía pola rúa e de súpeto bateu coa súa foto de Casals, que estaba exposta no escaparate dunha tenda. O que lle chamou a atención non foi o feito en si, senón un señor que se atopaba parado diante, como extasiado, sen moverse e concentrado na contemplación do retrato. Picado pola curiosidade, o fotógrafo preguntoulle por que lle gustaba tanto. Nese momento, o home, igual que se espertase dun sono profundo, respondeulle: «Non é pola foto. Estou escoitando o concerto».
'A marxe' de La Voz de Galicia (4 de agosto de 2000) por Carlos Casares

ELECCIÓN por Carlos Casares

Onte pola tarde, aproveitando a fermosura do día, funlle facer unha visita á mazaira. Desta vez, a pesar da chuvia e da pedra que caeu, non se está portando mal. Se as cousas non se torcen, vou ter polo menos unhas vinte mazás e non só unha, como o ano pasado. Igual que sucede cos porcos cando nacen, ou cos cans e os gatos, hai algunhas que están medrando ben, con aspecto de gordiñas, cheas de saúde, con color, e outras que se van quedando atrás, algo esmirriadas e ruíns, con cara de fame. A estas últimas, se fosen bichos, sempre se lles podería dar unha sobredose de biberón, pero neste caso supoño que non hai nada que facer. Por desgracia, eu non falo con elas, nin sequera lles digo as boas tardes, como fan algúns. Daríame algo de vergonza e sentiríame un pouco tolo. Pero se fose menos racionalista e algo máis poeta, non me importaría contarlles algún conto. Como non son capaz, conténtome con miralas, quitarlles as follas secas e comprobar se necesitan algo. Hai unha, a máis pequena de todas, que dá algo de pena. Ten pinta de ser unha calamidade: dun tamaño non superior a un garabanzo, é fea, máis parecida a unha faba que ó froito que debe ser. Por riba, está chea de pintas negras, como se un grupo de moscas se dedicasen e burlarse dela, ou a humillala, polo procedemento escatolóxico de empregala como letrina ou retrete. A pobre naceu sen sorte, como lles sucede a tantos nenos no mundo. Alguén me dixo que debía arrincala porque pode ter unha peste e contaminar ás restantes. Entendo, pero non resulta fácil elixir entre ser responsable ou ser sentimental. Se non me equivoco, sospeito que xa elixín. (20 mayo 2000)

UN CURA por Carlos Casares

Estes días, que ando metido entre ordenadores, preparando as tarefas que vou ter que facer en situacións complicadas cando arrive a Lisboa o próximo domingo para empezar a viaxe do que xa se chama oficialmente o Expresso da Literatura, cheguei á conclusión de que estas máquinas se parecen moito a un cura que coñecín eu cando era neno. Supoño que alguén poderá pensar que comparar a un crego cun ordenador resulta un pouco forzado e algo extravagante, igual que establecer algún tipo de parecido entre unha monxa e unha batidora. E sen embargo, estou convendido de que no caso ó cal me refiro existe algunha semellanza.
O tal cura era pequeno e redondiño, co aspecto dunha albóndiga xigante, ollos azuis de home inocente e sorriso inalterable nos labios. Eu axudeille á misa unhas cantas veces. Un día, ó rematar, dirixiuse á xente da parroquia, que non era a súa, pero que nacera nela, e preguntándolles os nomes e os apelidos averiguaba cando naceran.
Sabía de memoria todo canto lera e podía establecer de xeito instantáneo en qué día da semana ía caer calquera data do futuro, incluso dentro de mil anos. Dicían que recitaba a Biblia enteira de coro, capítulo a capítulo e versículo a versículo, en latín ou en castelán. E era certo porque eso vinllo facer eu, co meu tío José tomándolle a lección pola Biblia de Scío, sen que fose capaz de coller ó bon do curiña nun só fallo. Resultaba asombroso. Polo visto facía o mesmo co Quijote, aínda que desto non fun testigo directo. A pesar de todo, direino con todo respeto, non se trataba dunha persoa intelixente. Do meu ordenador direi sen rodeos que é totalmente parvo.

A MARXE. Carlos Casares. En “La Voz de Galicia”